گفت و گو با حمید متبسم، تکنواز تار و سهتار، پیرامون کنسرت هنرجویانش
یکی از هنرمندان فعال در عرصهی موسیقی ایرانی در هلند حمید متبسم است. تکنواز تار و سهتار که البته سالها در آلمان ساکن بود، ولی مدتی است که مقیم هلند شده است. حمید متبسم در کنار برنامههای اجرایی متعدد خود در زمینهی آموزش هم فعالیتهای زیادی دارد و سیزدهم دسامبر، تعداد زیادی از هنرجویانش در مرکز فرهنگی «خریفیون» وابسته به دانشگاه آزاد آمستردام، کنسرتی اجرا میکنند. به همین بهانه با حمید متبسم گفت و گو کردم. ابتدا از پیشینهی برگزاری چنین برنامههایی پرسیدم.
متبسم:در مجموع از وقتی در اروپا در زمینهی تدریس موسیقی فعالیت میکنم، همیشه ذهنم دنبال این بوده که برنامههایی بگذارم که این هنرجویان فعال باشند و از این طریق برای کار بیشتر برای آنان انگیزه ایجاد شود.
این برنامهها با عنوان سمینار تار و سهتار یا برنامههای «ساز و سخن» تا کنون اجرا شده است. حتا برای هنرجویانی که به طور عمدهای فعال بودند و کارشان و نتیجهی کار سازشان را ارائه دادند، آزمونی برگزار شده، و کارشان ارزشگذاری شده است.
البته نه به شکل یک رقابت خام، بلکه سعی شده برای کسی که در این زمینه فعالیت میکند، توأم با لذت باشد و کارش محدود به این نباشد که در منزل بنشیند و یکسری قطعاتی را که به او داده شده، تمرین کند.
نحوهی برگزاری این کنسرتهایی که از هنرجویانتان ترتیب میدهید، هر بار به چه شکل است؟
شکلی که الان برگزار میکنیم، کاملاً نو است و بچهها کاملاً حرفهای روی صحنه میروند. نه اینکه اینها نوازندهی حرفهای باشند. بعضی حرفهای و بعضی در حد آماتورهای پیشرفته یا در مرز حرفهای شدن هستند.
کسانی هم هستند که در درجهی بالایی قرار ندارند، ولی سعی میکنند قطعات سادهتری را در کنار هنرجویان پیشرفته اجرا بکنند.
غیر از اینکه یک هنرجو باید روی صحنه بیاید و کاری را جلوی جمع ارایه بدهد، باید آداب صحنه و احترام به این هنر و احترام به شنونده را رعایت کند و یاد بگیرد به طور رسمی با این پدیده، آنطور که ارزش واقعی این هنر است، برخورد کند.
بشنوید این برنامه را از رادیو زمانه
ردهی سنی نوازندگانی که در کنسرت ۱۳ دسامبر شرکت دارند به چه صورت است؟
هیچ محدودیتی قایل نبودیم و در مجموع از ۱۳ ـ ۱۴ سال تا ۶۰ سال داریم.
محتوای برنامه چه خواهد بود؟
شامل یکسری قطعات تازه و نسبتاً مدرن از کارهای من است. در کنار این کارها، قطعات قدیمی و سنتی اجرا میشود، به خصوص برای هنرجویانی که تازهکار هستند مثلاً اجرای قطعهی «شهرآشوب» به شکل ساده یا پیشدرآمدی از یکی از اساتید قدیمی امکانپذیر است.
در بین نام نوازندهها نام چند نوازندهی غیر ایرانی هم به چشم میخورد. اینها چگونه به موسیقی ایرانی علاقهمند شدند؟
یکی از این افراد که الان ۱۰ سال است هنرجوی من است، یک هلندی به نام یان پیتر فان در خیستن است که سالهاست با عشق به فرهنگ ایران، به زبان فارسی و ادبیات ایران و موسیقی ایران فعالیت میکند و در محدودهی شهر خودش فعال است.
در آنجا هلندیهای دیگری را هم به این کار علاقهمند کرده و مجموعاً گروهی تشکیل دادهاند که غیر از فراگیری موسیقی به زبان فارسی هم میپردازند.
همین باعث شده که تصانیفی را هم به صورت دستهجمعی میخوانند و با این نوع موسیقی زندگی میکنند و لذت میبرند.
بچههای ایرانی که عضو گروه هستند بیشتر به تشویق خانوادههایشان برای فراگیری موسیقی آمدهاند یا اینکه در آنها هم گرایشی به طور مستقل به وجود آمده است؟
هر دو دسته در میان هنرجویان ما هستند و کسانی هستند که با تشویق خانوادهشان به این کلاسها آمدند ولی الان حتا با منع خانواده که نباید زیاد برای موسیقی وقت بگذارند، نمیشود این ساز را از دستشان گرفت! برخی حتا مایل هستند به کنسرواتوار بروند و موسیقی را به عنوان پیشه انتخاب کردند.
به لحاظ حسی بچههایی را که در محیط ایران بزرگ نمیشوند و موسیقی ایرانی کار میکنند، چگونه میبینید؟
درست است که در آن خاک و فرهنگ بزرگ نشدن میتواند تأثیراتی را در عدم درک کامل محتوای فرهنگی آن هنر داشته باشد، ولی در مجموع به خاطر پاکی دل این بچهها و اینکه در محیطی بزرگ میشوند که کمتر مشکلات فرهنگی که دامنگیر جامعهی ایران است، دامنگیرشان است، فقط به موسیقی میپردازند و به حواشی موسیقی و مسایل جانبی که هر روز در اخبار هنری و فرهنگی و دیگر پدیدههای ایران میخوانیم، نمیپردازند، در نتیجه کاری که انجام میدهند بسیار خالص و پاک است.
برنامهای که ۱۳ دسامبر از طرف مرکز فرهنگی خریفیون برگزار میشود از طرف هیچ نهاد خاصی پشتیبانی هم شده یا اینکه مستقلاً از طرف شما و اجراکنندگان سازماندهی شده است؟
سالها کار من در اینجا، باعث یکسری ارتباطات برای من، چه در میان غیر ایرانیها و چه در میان ایرانیان شده است که کمک این سازمانها یا افراد خاص شامل حال برنامههای ماست. ولی در مجموع سازماندهی برنامهها را مستقل انجام میدهیم.
برنامهی بعدی شما به چه صورت خواهد بود؟
اولین برنامهی مهمی که بعد از این داریم، اجرای گروه مضراب در سالن خریفیون آمستردام است که برنامهی متنوعی است. این برنامه در سطح حرفهایتری انجام میشود، چون بهترین شاگردان من در این گروه ساز میزنند و در کنار اینها هم نوازندگان دیگری هستند. این برنامه در تاریخ ۱۷ ژانویه در سالن خریفیون برگزار خواهد شد. برنامههای تکنوازی و دونوازی هم اجرا میشود که رنگانگی و تنوع بیشتری در این برنامه ایجاد میکنیم.
سلام
خواهش می کنم مشکل نرم افزاری مربوط به گوش دادن به قطعات را برطرف کنید زیرا نه می توان گوش داد و نه Save کرد.
با سپاس
احتمالا از بروزر مناسبی استفاده نمی کنید اینجا چنین مشکلی وجود ندارد، من راحت سیو کردم.