گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

«دیروز» چهل ساله می شود

به جرات می توان گفت که ترانه دیروز (Yesterday) از گروه بیتلز از معدود ترانه های پاپ هست که از زمان اجرای آن تا به امروز هنوزهم به کرات از رادیوهای موسیقی سراسر دنیا پخش می شود.

«دیروز» اولین کاری بود که پاول مک کارتنی (Paul McCartney) به تنهایی فقط با یک گیتار آنرا اجرا کرد و تنها از یک کوارتت سازهای زهی برای همراهی خود استفاده کرد و این اولین باری نیز بود که سازهای زهی در گروه محبوب بیتلز استفاده می شد و به همین دلیل به نوعی از المانهای موسیقی کلاسیک چه از لحاظ ساز و چه از لحاظ فرم و تنظیم موسیقی در آن استفاده شد. به قسمتهایی از اولین اجرای های این ترانه گوش کنید:

audio filePaul McCartney,
Yesterday

این قطعه بسیار زیبا پس از انتشار اولین قطعه ای بود که در زمان خود – در حالی که طرفداران بیتلز اغلب جوانان بودند، – مورد توجه افراد بزرگسال نیز قرار گرفت و نیز نسخه های متعدد Instrumental آن توسط بسیاری از کمپانی های ضبط موسیقی منتشر شد. این ترانه زیبا بیش از ۳۰۰۰ بار توسط بسیاری خوانندگان دیگر ضبط و اجرا شده است که از این لحاظ جزو قطعاتی است که در تاریخ موسیقی نادر می باشد.

از جمله هنرمندان بزرگی که این قطعه را اجرا کرده اند می توان به اندی ویلیامز (Andy Williams)، فرانک سیناترا (Frank Sinatra)، الویس پریسلی (Elvis Presley)، تام جونز (Tom Jones)، ری چارلز (Ray Charles) و… اشاره کرد. بسیار از مراجع موسیقی این ترانه زیبا را بعنوان بهترین ترانه هزاره دوم (Millenium) انتخاب کرده اند.

«دیروز» در تاریخ ۱۴ ژوئن ۱۹۶۵ برای اولین بار ضبط شد و به عقیده بسیاری از منتقدین موسیقی بهترین و موفق ترین کار موسیقی مکارتنی می باشد او در باره این آهنگ می گوید «ملودی هنگام شب به ذهنم خطور کرد، از تخت خواب بلند شدم و پای پیانو رفتم و بعد از یکی دو ساعت کل قطعه را پرورش دادم. همه اش فکر می کردم ممکنه که این آهنگ شبیه یکی دیگه از کارهای خودمون یا حتی دیگران باشه که بطور ناخودآگاه به ذهن من خطور کرده، اما خوشبختانه اینطور نشد.»

او ابتدا تصمیم گرفت که نام قطعه ابتدا “Scrambled Eggs” (تخم مرغ های املت شده!) بگذارد. بر اساس همین نام شعری هم تهیه کرد اما پس از آنکه حدود یک ماه این قطعه را برای دوستان و آشنایان اجرا کرد به دو نتیجه مهم رسید. اول آنکه قطعه را قبلا” کسی نشنیده است و دوم آنکه شعر مناسب موسیقی نیست. نام قطعه را به “Yesterday” تغییر داد.
و متن ترانه را نیز به همین صورت تغییر داد. به قسمتهایی از متن ترانه “Scrambled Eggs” توجه کنید:

Have an omelet with some muenster cheese,
Put your
dishes in the washbin please, so I can clean the scrambled eggs …

اما برخلاف “Scrambled Eggs” که سروده ای ساده، شوخ و … می باشد، ترانه “Yesterday” جزو پخته ترین و با معنی ترین سروده های مک کارتنی است که به نوعی نمایان گر وجود مشکلات در زندگی، حالتهای افسردگی و ناراحتی در گذشته می باشد. مشکلاتی که در صورت وا دادن انسان دوباره برای در کنار ماندن، به سوی او می آیند. عباراتی چون “I’m not half the man I used to be” و یا “Now I need a place to hide away” و … علاوه بر زیبایی کلام و موسیقی پذیری ، مفاهیم عمیقی را درخود جای داده اند. در واقع اگر به معنی و مفهوم کارهای بیتلز بعد از این ترانه زیبا دقت کنیم خواهیم دید که این ترانه هم از دیدگاه سازبندی و تنظیم موسیقی و هم از دیدگاه نگرش به متن ترانه نقطه عطفی در موسیقی بیتلز بوده است. پس از انتشار این ترانه بسیاری پاول مک کارتنی را به باد انتقاد گرفتند که چرا این قطعه را به تنهایی کار کرده است؟ بخصوص طرفداران بیتلز (Beatles) بسیار ناراحت بودند که احتمالا” دوران از هم پاشیده شدن گروه بیتلز فرا رسیده است، اما اینگونه نبود، حداقل برای پنج شش سال آتی. به قسمتی از اجرای همین ترانه زیبا با صدای ری چارلز (Ray Charles) گوش کنید:

audio file«یستردی» با اجرای ری چارلز

کاوه رهنما

کاوه رهنما

متولد ۱۳۴۶ تهران
لیسانس الکترونیک
نوازنده پیانو، پژوهشگر موسیقی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است