گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

والی: موسیقی چندصدایی غرب به پایان رسیده

شما فکر می کنید آثار مثلا آقای خالقی ایرانی صدا نمی داد؟
مسئله ایرانی بودن و غیر ایرانی بودن نیست،‌ مسئله پایه موسیقی است؛ آیا این موسیقی از درون خود سیستم دستگاه آمده است یا پایه غربی دارد و رویش موسیقی ایران کار شده است.

چه فرقی می کند، ما موسیقی را گوش می کنیم، چه موسیقی زیبایی ایرانی باشد چه موسیقی غربی؟
من کار خودم را می کنم و سعی می کنم موسیقی کاملا ایرانی بسازم.

چه شد که بعد از سالها موسیقی کلاسیک کار کردن و نوشتن موسیقی های سمفونیک در سبک ها و فرم ها مختلف موسیقی کلاسیک، به این تفکر رسیده اید که می خواهید آن تنوع تکنیکی در هارمونی و کنترپوان که همراه می شود با پیچیدگی ها و تنوع وسیعی در ارکستراسیون را کنار بگذارید و بروید سراغ یک فاصله زمانی میان دو نغمه، آن هم دو نغمه ای که هیچ تفاوتی با هم ندارند به جز از نظر فاصله زمانی، در حالی که می شود همان راهی را رفت که امثال حنانه و دهلوی رفتند و سعی کردند موسیقی چندصدایی را با همان وسعت موسیقی غربی ولی هماهنگ با موسیقی ایرانی تولید کنند؟

من نمی گویم نمی شود این کارها را کرد، موسیقی دستگاهی اینقدر وسعت و توان دارد که می تواند این موسیقی ها را هم پوشش دهد؛ شما حتی می توانید با موسیقی دستگاهی آتونال هم بنویسید. اینکه پرسیدید چرا تغییر مسیر داده ام سئوال خوبی بود! ببینید، موسیقی چندصدایی غرب یک سیستم محدود است که در ۴۰۰ سال گذشته به پایان خود رسیده است. با اینکه در این سالها به تنوع زیادی رسیده، تمام انرژی خود را هم مصرف کرده است و به پایان رسیده.

موسیقی تامپره باخ، ۴۰۹۶ مجموعه بیشتر ندارد، اگر ما فرض کنیم در عرض ۴۰۰ سال گذشته، بیست تا از این مجموعه ها را استفاده کرده باشیم، ما به رقم ۸۰۰۰ می رسیم، این به ما نشان می دهد که موسیقی غرب از نظر خود سیستم و گنجایش سیستم، به آخر رسیده است. یکی از نشانه های به آخر رسیدن این سیستم، مسئله نئو است. از اوایل قرن بیستم ما به عنوانهایی می رسیم که پیشوند نئو دارند، مثل نئوکلاسیسیم. به قطعاتی که استراوینسکی بعد از ۱۹۱۳ نوشته است، نئوکلاسیسیسم می گویند.

یک عده از موسیقیدانانی که آنزمان در فرانسه بودند، نئوکلاسیک بودند و امروز هم عده ای از آهنگسازان آمریکایی نئورومانتیک محسوب می شوند. همینطور نئوامپرسیونیست ها و نئومدرنیست ها وجود دارند. این نئو نشان می دهد که یک سیستم به انتها رسیده و مجبور است خودش را تکرار کند.

حالا اگر این سیستم ها با موسیقی ایرانی ترکیب شوند یک موسیقی جدید بوجود می آید.

بله، خیلی از موسیقیدانان دنیا این کار را می کنند، مثل موسیقیدانان چینی.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

۱ نظر

بیشتر بحث شده است