گفتگوی هارمونیک
راوی شانکار (Ravi Shankar) متولد ۷ آپریل ۱۹۲۰ با اصلیت بنگالی-هندی، آهنگساز و نوازنده سیتار و مشهورترین هنرمند تاریخ هندوستان است. او پیرو بابا الا اودین خان، خالق مایهر قارانا (Maihar gharana) در موسیقی کلاسیک هند است. شانکار، پیشرو نوازندگان هندی در عصر نوین می باشد. او سالهای زیادی با نوازنده طبلا (tabla) استاد الله راکا (Ustad Allah Rakha) کیشن مهاراجه (Kishen Maharaj) و به طور مقطعی با نوازنده بزرگ سارود، علی اکبر خان همکاری نزدیکی داشته است. همچنین مشارکت وی با ویولونیست بزرگ یهودی منوهین، فیلمساز ساتیت رای (Satyajit Ray) و گروه بیتلز (Beatles) به خصوص جرج هریسون، در فعالیتهای بین المللی او قرار دارند.
شانکار، جوایز زیادی دریافت کرده است. در سال ۱۹۹۹ راوی شانکر برنده جایزه Bharat Ratna شد که این جایزه برترین افتخار ملی هند است.
زندگی شخصی و تحصیلات شانکار
او در بنارس (Benares) هند به دنیا آمده است. گفته می شود که اصلیت خانواده او از نارایل (Narail) است، (ناحیه ای در Jessore که در حال حاضر جزو کشور بنگلادش محسوب می شود.) اولین همسرش، نوازنده سیتار، آناپورنا دئوی (Annapurna Devi) دختر استادش علاءالدین خان بود. آنها صاحب پسری شدند به نام شوبنرا شانکر (Shubhendra Shankar) که او نیز موسیقیدان ولی در چهل سالگی درگذشت. شانکر بعدها صاحب دو فرزند دیگر نیز شد، در سال ۱۹۷۹ از سو جونز (Sue Jones) صاحب دختری شدند به نام نورا جونز (خواننده) و در سال ۱۹۸۱ از سوکانیا شانکر، آنوشکا شانکر (سیتاریست).
راوی شانکر همچنین برادر رقاص و کُرئوگراف (choreographer) اوودی شانکر (Uday Shankar) است، کسی که اجرای روی صحنه را از سن بسیار پایین به عنوان یک هنرمند کوچک آغاز کرد. راوی همچنین عموی موسیقیدان هندی آناندا شانکر (Ananda Shankar) و رقاص و هنرپیشه هندی ماماتا شانکر (Mamata Shankar) می باشد.
حرفه موسیقی راوی شانکار
راوی شانکار از سن ۱۰ سالگی روی سن رفته است و در تمام دنیا به عنوان هنرمندی رقاص و موسیقیدان شناخته شده است. اولین اجرای او در هند، سال ۱۹۳۹ بود ولی تمرینات خود را در سال ۱۹۴۴ به پایان رساند. او آغاز به نوشتن قطعاتی برای فیلم و رقص باله کرد و نیز شروع به ضبط آثارش به همراهHMV هندی ها نمود. او مدیر پخش موسیقی رادیوی هند در سالهای ۱۹۵۰ شد.
از سال ۱۹۴۶ به بعد ساخت موسیقی برای فیلم را آغاز کرد. بعضی از بهترین قطعات او شامل؛ Apu Trilogy از ساتیت رای و فیلم گاندی از ریچارد آتنبوورگ (Richard Attenborough) است، او همچنین برای Saare Jahan Se Achcha قطعه ای ساخته است.
کم کم راوی شانکار به مرتبه ای رسید که در دنیای موسیقی خارج از هند نیز شناخته شد، اولین اجرایش در شوروی سابق در سال ۱۹۵۴ و سپس در غرب در سال ۱۹۵۶ بود. او در مراسم بسیار مهمی نواخته است، از جمله در جشنواره Monterey Pop و همچنین در سالنهای مشهوری همچون؛ سالن جشنواره رویال (Royal Festival Hall)
.
از شانکار که در کنسرتهای مهم بین المللی شرکت کرده و شهرت فرهنگی در موسیقی پاپ کسب کرده بود، دعوت شد تا در کنسرتی کلاسیک که به شیوه ای غیر معمول اجرا می شد، بنوازد. جشنواره Monterey Pop در سال ۱۹۶۷ در کالیفرنیا از آن جمله بود که وی به همراه استاد الله راکا در آن کنسرت اجرا کردند. او همچنین یکی از هنرمندانی است که در جشنواره Woodstock در سال ۱۹۶۹ شرکت کرده و به همراه جرج هریسون اولین بانیان کنسرت برای بنگلادش در سال ۱۹۷۱ بوده؛ او تلاشهای زیادی به منظور آگاه کردن مردم از افزایش بحرانهای داخل کشور از جمله، گردباد بولا در سال ۱۹۷۰، جنگ آزادی بنگلادش در سال ۱۹۷۱، جنگهای بنگلادش که توسط ارتش غرب پاکستان (که خانواده راوی اصلیتشان از آنجا است) در شرق پاکستان (بنگلادش کنونی) در گرفت، داشته است.
بشنوید اجرایی از راوی شانکار را به همراه یهودی منوهین
این شانکار بود که از هریسون برای جمع آوری وجه نقدی برای کمک به بنگلادش تقاضای همیاری کرد. تور گروه راوی شانکار و دوستان به نام کنسرتهای هریسون ۱۹۷۴ در آمریکای شمالی برگزار شد. آلبوم نهایی او با هریسون در سال ۱۹۹۷ عرضه شد به نام “مناجاتی از هند” (Chants of India). هریسون این نوع موسیقی مناجات گونه را توسعه بخشید.
بشنوید قسمتی از کنسرتو سیتار شماره ۲ راوی شانکار را به رهبری زوبین مهتا با ارکستر سمفونیک لندن
بعد از مرگ همکارش هریسون، در ۲۹ نوامبر ۲۰۰۱ بعد از مبارزه ای طولانی با سرطان، شانکار به همراه دخترش آنوشکا و پائول مک کارتی (McCartney)، رینو استار (Ringo Starr)، جف لایین (Jeff Lynne)، اریک کلاپتون (Eric Clapton)، تام پتی (Tom Petty)، بیلی پرستون (Billy Preston) و بسیاری دیگر در کنسرتی که برای بزرگداشت یاد جرج هریسون برگزار می شد در لندن شرکت کردند که شانکار آنها را به او هریسون تقدیم کرد.
راوی شانکر در بخشهایی از موسیقی هند که تحت تاثیر غرب قرار گرفته شده سخت گیر بود. در سفری به سن فرنسیسکو در منطقه Haight-Ashbury بعد از اجرای کنسرتش در مونتری نوشت:
“من بسیار ناراحت و شوکه هستم از اینکه هنر موسیقی هند به سوی تصنعی شدن پیش می رود و فرهنگ غنی آن رو به نابودی است. یوگا، ماری جوانا، هشیش؟ به نظر می آید همه اینها بخشی از ککتلی شده که همه از آن می نوشند!”
بشنوید قسمتی از کنسرتو سیتار راوی شانکار را به رهبری آندره پروین با ارکستر سمفونیک لندن
شانکار در سال ۱۹۶۹ اتوبیگرافی از خود به زبان انگلیسی منتشر کرد به نام “موسیقی من، زندگی من”. او دو کنسرتو برای سیتار و ارکستر نوشته است. سومین کنسرتوی او، توسط ارکستر اُرفیوز و دخترش آنوشکا شانکر، برای اولین بار اجرا خواهد شد. این قطعه برای تک نوازی سیتار و ارکستری از تلفیق سازهایی مثل فلوت، پیکولو، اُبوا، کرانگله، کلارینت، باسون، ترمپت، تیمپانی، دو ساز کوبه ای، چنگ و سازهای زهی نوشته شده است. در دو کنسرتوی اول، شانکار به عنوان آهنگساز و سولیست نقشی مضاعف ایفا می کند.
بشنوید قسمتی از کنسرتو سیتار راوی شانکار را به رهبری آندره پروین با ارکستر سمفونیک لندن
برای سومین کنسرتویش که ساخت آن سفارشی از اُرفیوز بوده، از دخترش آنوشکا، پیشرو سیتار نوازان نسل خود و کسی که به ستاره دنیای موسیقی تبدیل می شود، تقاضا کرد تا آن را به همراه این ارکستر اجرا کند.
درباره کنسرتو شماره ۲ ایشون که فایل صوتیشو گذاشتید جا داشت قسمت بهترشو انتخاب میکردید.
من پدر خودم سیتار مینوازد اگه مایلید میتونم شما رو دعوت کنم…………… شماره تماس پدرم ۰۹۳۵۸۸۳۰۲۳۲است خوشحال میشم تماس بگیرید
سلام
در مورد موسیقی هندی باید بگویم افراد مشهور و شناخته شده زیادی در جهان دارد.کسانی مثل استاد غلام علی خان (بزرگ)،استاد نصرت فتح علی خان و در شاخه ترانه های فیلمی نوابغ زیادی نیز وجود داشته اند که البته اکنون دیگر زنده نیستند ولی آثارشان در زمره موسیقی کلاسیک هندی به شمار میروند.برآورد می شود که نزدیک به ۳ میلیارد نفر در شبه قارۀ هند، پاکستان وافغانستان در زندگی روزانه خود به نوعی از موسیقی که با نام “موسیقی هندوستانی”شناخته می شود،گوش می دهند.
از مطالب مفید تان تشکر می کنم.
کامیاب باشید.
۵۰ سال است که از شنیدن موسیقی اصیل هند که مملو از لطافت وانرژی مثبت بود محرومم شاید علتش تلویزیون باشد که رادیو را کنار زده ودر ضمن افسوس که موسیقی هند دیگر موکش ندارد