گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

دیزی گیلیسپی و جز مدرن (۳)

جاز آفریقایی-کوبایی بر اساس ریتمهای کوبایی است. دیزی گیلیسپی در سال ۱۹۴۷ توسط ماریو بائوزا (Mario Bauza) به چانو پوزو (Chano Pozo) ترومپت نواز جاز آمریکای لاتین معرفی شد. پوزو درامر کانگای گروه گیلیسپی شد. گیلیسپی همچنین به همراه بائوزا در کلوپهای جاز خیابان ۵۲ نیویورک و چندین کلوپ رقص در تئاتر آپولو و پالادئوم نوازندگی کرد. آنان در گروه چیک وب و کب کالاووی نواختند جایی که گیلیسپی و بائوزا دوستان همیشگی شدند.

دیزی به پیشرفت روش جاز کوبایی-آفریقایی دست یافت. جاز آفریقایی-کوبایی به عنوان بی باپ جهت دار شناخته شد و بعضی از موسیقیدانان آن را به عنوان سبک سوئینگ مدرن خواندند. این نوع جاز آفریقایی-کوبایی موفق بود و هیچ گاه شهرتش کاهش نیافت و همواره دیگران را جذب کرد تا با ریتمهای آن برقصند. مشهورترین آثاری که گیلیسپی در موسیقی آفریقایی-کوبایی خلق کرده “مانتکا” و “تیت تین دیو” بود که هر دو را به همراه پوزو نوشت.

در سال ۱۹۷۷ زمانی که برای تحقیقات موسیقیش در سفری در کوبا به سپر می برد با آرتورو ساندووال (Arturo Sandoval) آشنا شد. بیوگراف نویس گیلیسپی؛ آلین شیپتون (Alyn Shipton) گفته است دیزی در سنین پنجاه به پختگی کاملی در موسیقی جاز خود برای ساخت نئوکلاسیسیزم رسیده بود. نظر دیگر آن است که بر خلاف معاصرش مایلز دیویس، گیلیسپی تا پایان حرفه خود به روش بی باپ وفادار ماند.

audio file
بشنوید قسمتی از “serenity” را از
گیلیسپی

در سال ۱۹۶۴ این موسیقیدان بزرگ جاز خود را کاندیدای ریاست جمهوری آمریکا کرد. وعده او آن بود که اگر انتخاب شود کاخ سفید نام “کاخ بلوز” را خواهد گرفت و کابینه وی را: دوک الینگتون (Duke Ellington) آهنگساز، پیانیست و رهبر بزرگ گروههای جاز- وزیر امور خارجه، مایلز دیویس ترومپت نواز، آهنگساز و رهبر گروههای جاز – رئیس CIA، مکس روچ درامر و آهنگساز- وزیر دفاع، چارلز مینگوس (Charles Mingus) آهنگساز، نوازنده و از فعالان حقوق بشر – وزیر صلح، ری چارلز (Ray Charles) موسیقیدان- رئیس مجلس، لوئیز آرمسترانگ (Louis Armstrong) خواننده و نوازنده ترومپت – وزیر کشاورزی، ماری لوئیز ویلیامز (Mary Lou Williams) پیانیست و آهنگساز- سفیر به واتیکان، تلانیوس مانک آهنگساز و پیانیست – سفیر بین المللی، مالکوم ایکس (Malcolm X) وزیر آفریقایی-آمریکایی مسلمان، سخنگوی دولت و فعال حقوق بشر – وزیر دادگستری و خانم فیلیز دیلر (Phyllis Diller) هنرپیشه و کمدین – مشاور وی خواهد بود.

گیلیسپی در بسیاری از انیمیشنهای ساخته جان و فیپ هابلی (John Hubley and Faith Hubley) همچون: “حفره”، “کلاه” و “سفر دریایی بعدی” گویندگی کرده است. در سالهای ۱۹۸۰ دیزی ارکستر ملی سازمان ملل را سرپرستی کرد. فلورا پوریم (Flora Purim) برای سه سال به همراه دیزی در این ارکستر حضور یافت و با وجود دانش بالای خود از جاز از گیلیسپی بسیار آموخت.

audio file
بشنوید قسمتی از “bang bang” را از
گیلیسپی

دیویس سانشز (David Sánchez) همچنین به همراه آنان سفر کرد و از گیلیسپی تاثیر بسزایی پذیرفت. هر دو هنرمند بعدها جایزه گرمی را از آن خود کردند. شخصیت طنز گونه گیلیسپی در سالهای آخر زندگیش بیش از پیش بخشی از نحوه نوازندگی وی شد. در سال ۱۹۸۸ با نوازنده فلوت و ساکسیفون کانادایی: مو کوفمان (Moe Koffman) در آلبوم “او پاپ آ دا” (Oo Pop a Da) حضور یافت، در این آلبوم خوانندگی و ترومپت نوازی کرد.

در سال ۱۹۸۹، گیلیسپی ۳۰۰ اجرا در ۲۷ کشور و ۱۰۰ اجرا در آمریکا داشته، در دو سمفونی شرکت کرده و چهار آلبوم نیز ضبط نمود. وی مشهورترین جایزه فرهنگی فرانسه را از آن خود کرد. چهارده مدرک دکترای افتخاری، جایزه گرمی، جایزه مرکز کندی، جایزه دوک الینگتون را برای ۵۰ سال آهنگسازی، نوازندگی و رهبری موفق و در سال ۱۹۹۳ جایزه موسیقی پولار سوئد را دریافت نمود.

در نوامبر ۱۹۹۲ در تالار کارنگی نیویورک کنسرتی به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد تولد دیزی برگزار شد که این سی و سومین باری بود که او در این تالار اجرا داشت. گیلیسپی همچنین در فیلم “زمستانی در لیسبون” حضور یافت که در سال ۲۰۰۴ عرضه شد.

گیلیسپی در ۶ ژانویه ۱۹۹۳ در سن ۷۵ سالگی بر اثر سرطان لوزالمعده از دنیا رفت؛ بنا به وصیت خود گیلیسپی دو مراسم برایش برگزار شد یکی مراسم به شیوه بهایی ها و یکی در کلیسایی در نیویورک. گیلیسپی در سال ۱۹۷۰ بهائی شد، پس از آن مشروبات الکلی را کنار گذاشت و با ویلیام سیرز در نوشتن کتاب “دزد در شب” همکاری کرد.

به یاد آوردن چهره گیلیسپی بدون سازش غیر ممکن است، ترومپتی با زاویه ۴۵ درجه ای برخلاف ترومپتهای معمول که صاف می باشند که بر اساس زندگی نامه وی طرح این ترومپت نتیجه تصادفی بود که گیلیسپی داشت. موزه ملی اسمیتسونین آمریکا به افتخار وی، ترومپت B-flat او را نگهداری می کند.

en.wikipedia.org

گفتگوی هارمونیک

گفتگوی هارمونیک

مجله آنلاین «گفتگوی هارمونیک» در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین وبلاگ تخصصی و مستقل موسیقی آغاز به کار کرد. وب سایت «گفتگوی هارمونیک»، امروز قدیمی ترین مجله آنلاین موسیقی فارسی محسوب می شود که به صورت روزانه به روزرسانی می شود.

۱ نظر

بیشتر بحث شده است