گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

ضرابی: مشکل آموزش در ایران مختص موسیقی نیست


بعضی از قطعات آقای پایور هست که اجرا شده ولی نت آن موجود نیست و برعکس، بعضی نت اش هست، اجرایش موجود نیست، مثل یکی از پیش درآمد های زیبای همایون ایشان که اجرا شده ولی نت اش موجود نیست یا قطعه بسیار جالب و تکنیکی مهم ایشان به نام “پرواز” که نت آن موجود است ولی اجرایش نیست؛ برای اینها برنامه ای ندارید؟

من برای هر قطعه مربوط به سنتور برنامه دارم! ولی یکی یکی به آنها هم میپردازم.

فکر نمیکنید انتشار این قطعات به صورت سی دی مهمتر باشد از اجرای مثلا آثار خالقی با سنتور؟

خیر، به نظر من آنها خیلی مهمتر است! ولی یک سئوال میپرسم ۳۰ ۴۰ سال دیگر که دیگر از نسل شاگردان آقای پایور و دیگر معاصرین خبری نیست چگونه نردبان سنتور نوازی را طی میکنند؟! بعضی ها همینطوری یک کلاس سنتور ثبت نام کرده اند، گاهی استعدادی هم دارند و خودشان هم نمیدانند؛ این افراد چگونه از دوره مبتدی به عالی برسند و به یک سنتور نواز قابل تبدیل شوند؟ با همین قطعات درویش، صبا و … ! ریز ریز قطعات جالب مختلف و ردیف را میزند و بعد از ۱۰ سال میشود یک نوازنده قابل و “پرواز” را هم میزند.

از نظر اهمیت من به آموزش بیشتر اهمیت میدهم تا رپرتوار حرفه ای، چون رپرتوار حرفه ای را نوازنده حرفه ای با درصدی کیفیت بالا و پایین بالاخره میزند ولی برای کسی که سنتور را شروع کرده پس از دوره ابتدایی یک بیابان برهوت است که عده بسیار قلیلی این بیابان را پشت سر میگذارند و باز به یک آبادی که همان قطعات حرفه ای است میرسند.

چرا باید این عده سنتور نواز در این بیابان هلاک شوند؟! پس سعی کنیم اگر امروز از هر ۱۰۰ نفر ۱۰ نفر را به مقصد میرسانیم اقلا ۲۰ نفر را از بیابان بگذرانیم. کلا این هم به نفع سنتور است و هم کل موسیقی.

بله من برنامه های زیادی برای رپرتوار پیشرفته و حرفه ای دارم ولی از آنجایی که استراتژی من در زمینه آموزش است، سعی میکنم فقدانهایی که در این ۱۰ سال تدریس تجربه کردم را برطرف کنم، نقصان هایی که جلوه زیادی دارند را تا جایی که در توانم هست پوشش دهم تا راه باز شود.

شاگردی که چند قطعه از درویش خان زده، خالقی زده، صبا و تجویدی زده، در کنار اینها درس های معمول ردیف را هم میزند و تکنیک خود را ارتقا میدهد، کم کم به سطح بالا میرسد من هم آن قطعات را که مربوط به دوره عالی است را به او میدهم.

در واقع ما یک شاگرد را تربیت میکنیم که به آن قطعات برسد و بدون شک درجه اول اهمیت را آنها دارند ولی چگونگی رسیدن به این جایگاه در ابتدا بسیار اهمیت دارد.

در ایران البته ما کلا در زمینه آموزش مشکل داریم و فقط مربوط به موسیقی و سنتور نیست این مشکل. ما دانشمند زیاد داریم در رشته های مختلف ولی راه رسیدن به آن جایگاه هموار نیست متاسفانه؛ من در حد توانم سعی میکنم این راه را هموار کنم، البته با یک گل بهار نمیشه! ولی با این حال باید کاری کرد که اقلا در این راه تاریک نورهایی هرچند کم نور، دیده شوند.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

دیدگاه ها ۴

  • aghay zarabi aziz
    bandeh yek nazar daram on ham in ast keh, vaghty CD por mishavad az ketabi, lotfan dar on ketab motazaker koke santo beshavid.

    manzoram in ast keh agar honar jo ghast darad ba CD on ghateh ra benavazad hatman betoneh santoresh hamon koke bashe hala ageh da ketab ghayd besheh beonvane mesal ” baray navazandegi in ghateat lotfan santore khod ra roy 440 ya … diapazon kok nemaeed.

    bavar konid natijeh besyar mofid khahad bod . ta inkeh vaghty cd pakhsh mishavad ba santore honar amoz aslan ham khani nadarad.
    dar zemen az maghalate shoma va aghay alirez javahery besyar lezat va estefadeh mikonam

    az rah dor ba dorod yay besyar

    mehdi hessami

  • آقای مهدی سلام
    خیلی ممنون از توجه شما به این مطالب
    حق با شماست ولی این روشی که ذکر کردید تا کنون معمول نبوده فکر می کنم به چند علت:
    -کوک استاندارد همیشه ۴۴۰ است هنرجویان در صورت مشکل معمولا از معلم خود این راهنمایی را میگیرند.
    -ممکن است نوازنده ای بخواهد با سنتور لا کوک یا سی کوک بزند یا با سنتور سل کوک اما با کوک بالاتر یا پایینتر مثلا ۴۳۵. در اینصورت هنرجو باید سنتور سی کوک و لا کوک داشته باشد و بتواند آنرا درست و استاندارد کوک کند! در صورتی که تازه موفق به این کار شود فرض کن برای چند قطعه در یک سی دی سنتورش را هماهنگ کرده و حالا میخواهد قطعات دیگری را از سی دی دیگری بزند اگر کوک آن دو سی دی کمی با هم تفاوت داشته باشد هنر جو مجبور به کوک مجدد کل ساز میباشد که این برای سنتور البته به صرفه نیست.
    راه بهتر این است که هنرجو قطعاتی که مایل است، گوش کند تا ملکه ی ذهنش شود و بعد با ساز خودش آنرا اجرا کند با این کار از اجرای همزمان و تقلیدی نیز
    پرهیز شده است.

بیشتر بحث شده است