گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

زنان و موسیقی (۱۳)

در این بخش به خانواده معروف و برجسته کوپِرن می پردازیم که با خانواده باخ (Bach) قابل قیاس است و از زمان جدشان ماتورَن کوپِرن (Mathurin Couperin) که در حدود سال ۱۵۶۹ به دنیا آمده و به تاریخ ۴ سپتامبر ۱۵۸۶ عنوانِ «استاد نوازنده سازها» (Maître joueur d’instruments) را دریافت کرده، تا سِلِست کوپِرن (Céleste Couperin)، آخرین نوازنده از خانواده کوپِرن، که در سال ۱۸۶۰ درگذشته­ است، و همچنین فرانسوا کوپِرن (François Couperin)، معروف به کوپِرن کبیر (۱۷۳۳-۱۶۶۸) که استاد فرانسوی کلاوسَن (هارپسیکورد) و یکی از مشهورترین نوازنده‌­های موسیقی قرن هجدهم فرانسه و سبک کلاسیک محسوب می شود، تقریباً بیست هنرمند از جمله شش زن را به جامعه موسیقی هدیه کرده است: مارگاریت لوییز کوپِرن (۱۶۷۶-۱۷۲۸)، ماری مادلِن کوپِرن (۱۷۴۲-۱۶۹۰)، مارگریت آنتوانت کوپِرن (۱۷۷۸-۱۷۰۵)، الیزابت بلانشِت کوپِرن (۱۸۱۵-۱۷۲۹)، آنتوانت ویکتوآر کوپِرن (۱۸۱۲-۱۷۵۳)، سِلِست تِرِز کوپِرن (۱۸۶۰-۱۷۹۳).

مارگاریت لوییز کوپِرن (Marguerite-Louise Couperin)
مارگاریت لوییز کوپِرن (متولد پاریس در سال ۱۶۷۵/۱۶۷۶ یا در سال ۱۶۷۸/۱۶۷۹ – درگذشته در ورسای به تاریخ ۳۰ می ۱۷۲۸) خواننده سوپرانو و نوازنده کلاوسَن فرانسوی، از خانواده کوپِرن، سلسله ­ی معروف موسیقی قرن هفدهم و قرن هجدهم بود. پدرش، فرانسوا کوپِرن (۱۷۰۱-۱۶۳۱) در حدود سال ۱۶۵۰ به همراه برادرانش لوئیس و شارل مورد توجه نوازنده معروف پادشاه، شامبونیر (Chambonnières)، قرار گرفته بودند و وی آنها را با خود به پاریس برده بود.

اِورارد تیتون دو تیه (Évrard Titon du Tillet) وقایع نگارِ فرانسوی در کتاب خود با عنوان پارناس فرانسوا (Parnasse françois) منتشر شده به سال ۱۷۳۲ از او به عنوان «یکی از مشهورترین نوازندگان زمان ما که با ذوقِ تحسین برانگیز آواز می خواند و بسیار عالی کلاوسَن می نوازد»، صحبت می کند.

استاد موسیقی او ژان باپتیست مورو (Jean-Baptiste Moreau 1656-1733) بود. مارگاریت پسر عموی فرانسوا کوپرن (معروف به «کبیر» “le Grand”) بود که با خواندن قطعات سوپرانو در آهنگ‌های مذهبی او با وی همکاری کرد. قطعات سوپرانو که برای این آهنگ های مذهبی نوشته می شد فوق العاده بالا بود و به خلوص لحن یا رنگ صدایِ (le ton) زیادی نیاز داشت.

شخص فرانسوا کوپرین دختر عموی با استعداد خود را در کتاب چهارم خود از قطعات کلاوسّن (اُرد بیستم ۲۰ème Ordre) در سال ۱۷۳۰، یعنی دو سال پس از مرگ مارگاریت لوییز، در قطعه “La Croûilli ou la Couperinète” (این عبارت به نام مستعار پدرش، “Sieur de Crouilly”، اشاره دارد) جاودانه کرده است.

معمولاً کلیسای سلطنتی به زنان اجازه شرکت در اجراها را نمی داد و به جای آنها از صدای فالستو یا کاستراتی استفاده می کرد. با این حال، استعداد مارگاریت در این زمینه به حدی عالی بود که کلیسای سلطنتی برای او و همچنین برای دو دختر میشل ریچارد دولَلاند (Michel-Richard Delalande)، ماری اَن (Marie-Anne) و ژَن (Jeanne)، استثنا قائل شده بود.

مارگریت لوئیز نام خود را به گروه موسیقی باروک که توسط نوازنده اُرگ گااِتان ژاری (Gaétan Jarry) در سال ۲۰۱۱، تأسیس شده، داده است. این گروه متشکل از یک ارکستر و یک گروه کُر است که نوازندگان و خوانندگانِ متخصص در زمینه رپرتوار موسیقی باروک فرانسه را گرد هم می آورد. این گروه موسیقی آواز فرانسوی را با علاقه به رپرتوار مقدس (موتت های بزرگ نوشته ژان فیلیپ رامو (Jean-Philippe Rameau) و ژان ژوزف کاسانیا دو موندونویل (Jean-Joseph Cassanéa de Mondonville)، سباستین دو بروسار (Sébastien de Brossard)، فرانسوا کوپرین (François Couperin) و همچنین به موسیقی سکولار در اُپرا (مارک-آنتوان شارپانتیه Marc-Antoine Charpentier) و تئاتر موزیکال (ژرژ دندن (George Dandin) اثر ژان باپتیست لولی (Jean-Baptiste Lully) و مولیر (Molière)) ارج می نهد. این گروه همچنین به رپرتوار آلمانی (کانتاتاهای یوهان سباستین باخ، موتت و کنسرتو برای ارگ اثر گئورگ فریدریش هندل) می پردازد و در فرانسه و خارج از کشور اجرا می نماید.

منیره خلوتی

منیره خلوتی

متولد ۱۳۶۰
مترجم
دکترای زبان و ادبیات فرانسه

بیشتر بحث شده است