سالشمار زنان موسیقیدان ایران

نیکو یوسفی نوازنده تار و سه تار و محقق موسیقی قرار است در ماه های آینده سالشماری مختص زنان موسیقیدان ایران به انتشار برساند. این سالنامه پس از گذشتن از مراحل بازبینی و مراحل قانونی نشر، در زمستان آینده به بازار می آید.

این اولین بار است که چنین سالنامه ای به بازار ایران راه میابد و میتواند منبع ارزشمندی باشد برای محققین موسیقی که مخصوصا با کمبود اسنادی در این زمینه روبرو هستند.

نیکو یوسفی درباره ایده بوجود آمدن این سالنامه می گوید: “این سالنامه فرصتی است تا دایره المعارف موسیقیدانان زن از اسطوره تا امروز را که سالها روی آن تحقیق کرده ام را کاملتر کنم. به دلیل کمبود اسنادی در مورد موسیقیدانان زن ایران نود درصد تحقیقات من میدانی بوده و به همین دلیل میتواند خطا های زیادی داشته باشد؛ بسیاری از افراد از قلم افتاده اند و بسیاری به ناحق نامشان در کنار دیگران قرار گرفته که با به انتشار رسیدن سالنامه و شنیدن نقد هایی که بر آن وارد میشود میتوان شناخت کاملتری از این موسیقیدانان به دست آورد”

او میگوید: “این سالنامه در سه بخش بیوگرافی، تصاویر اسناد و گفتگوها و بررسی جامعه شناختی و روانشاختی در مورد جایگاه زنان موسیقیدان ایران نوشته شده است.”

یوسفی میگوید:”سعی کردم در این سالنامه، نو بودن و بکر بودن را مدنظر قرار دهم و به همین دلیل سعی کردم از نظر گرافیک، نسبت به ایده هایم هم خوانی داشته باشد و کلا شکیل باشد. این سالنامه با مجموعه ای صوتی به صورت سی دی و وجود نت موسیقی و شعر همراه است، همچنین تصاویری در سالنامه وجود دارد که حضور زنان را در موسیقی باستان به صورت نگارگری به نمایش میگذراد.”

یوسفی می افزاید: “در روزهای خاصی از سالنامه وقایع مهم موسیقی که زنان موسیقیدان در آن نقش داشته اند نیز ذکر شده است. گروه های موسیقی زنان نیز در این سالنامه معرفی شده اند.”

یوسفی در مورد نوع انتخاب موسیقیدانان و ژانر فعایت آنها میگوید: ” ژانری به عنوان پاپ مد نظر من نبوده و موسیقیدانانی که در این سالنامه نام برده شده اند را میتوان متعلق به یکی از ژانرهای کلاسیک، دستگاهی و فولکلور دانست.”

این محقق در مورد تعداد موسیقیدانانی که در این سالنامه از آنها یاد شده میگوید: ” بیشتر از ۱۸۰ موسیقیدان در این کتاب نام برده شده است که از میان آنها حدود ۱۷ نفر هم نمونه صوتی در سی دی دارند، البته امکان دارد تعدادی از این افراد در بررسی های ارشاد از سالنامه حذف شوند هرچند در میان آثار صوتی بخاطر ممنوعیت صدای زنان، آوازی وجود ندارد و تمام آثار یا آهنگسازی و یا نوازندگی زنان موسیقیدان است”

یوسفی در مورد تغییر کاربرد این سالنامه از تقویم به کتاب مرجع میگوید:” نگران این تغییر کاربرد نیستم و اینکه این سالنامه به عنوان یک مرجع نگهداری شود ایرادی ندارد. یکی از خوبی هایی که اینگونه سالنامه ها نسبت به کتاب دارد این است که سالنامه باعث میشود که محقق هر سال فعال باشد و با وقایع روز به خاطر به روز رسانی سالنامه تلاش کند در صورتی که یک دایره المعارف، تا زمان تجدید چاپش که ممکن است مدتها طول بکشد بدون تغییر باقی میماند”

در پایان نیکو یوسفی می گوید: “از تمام خانم های موسیقیدان که من نتوانسته ام با آنها در تماس باشم و یا از بازماندگان موسیقی زنان نسلهای قبل تقاضا دارم با در اختیار گذاشتن اطلاعات، بیوگرافی و عکس مرا در این زمینه (با این ایمل nk.yousefi @ gmail .com) یاری فرمایند”