تغییر پوزیسیون صحیح در ویولن (۱)

مقدمه
تغییر پوزیسیون در ویولن یکی از چالش‌های اصلی و پیچیده برای هر ویولنیست است. در نیمه دوم قرن بیستم برای آموزش آن روش‌های آکادمیک و طبقه بندی شده ارائه شده است تا درک و اجرای آن برای نوازندگان قابل فهم باشد و سختی و پیچیدگی آن از بین برود. پداگک‌های زیادی در این مورد تحقیق کرده اند که تحقیقات هر یک کامل کننده مطالب دیگری می‌باشد (زهرا نصیری)

تغییر پوزیسیون صحیح در ویولن
پداگگ ها و نوازندگان بزرگ چه نکاتی را در مواجهه با ساز پیشنهاد می‌دهند؟ رُک‌ کلوپچیچ (Rok Klopčič) به یک جنبه اساسی در نوازندگی اشاره می‌کند: «تغییر پوزیسیون».

تغییر پوزیسیون در ویولن در واقع حرکتی پیچیده است که بخش های مختلف بازو را در موقعیت متفاوت درگیر می‌کند.طبق نظر یوری یان‌کلویچ (Yuri Yankelevich) هنگام تعویض در پوزیسیون های پایین ساعد، دست و انگشتان را هدایت می‌کند و بازو به سمت عقب حرکت می‌کند. هنگام تعویض پوزیسیون از سه به بالا، دست انگشتان را هدایت می‌کند و بازو از چپ به راست حرکت می‌کند.

اهمیت شست بسیار مورد توجه قرار گرفته است به عنوان مثال از دیدگاه جوزف فوکس (Joseph Fuchs) راز تغییر پوزیسیون هایفتز در انعطاف‌پذیری فوق العاده بین شست و اولین انگشت اوست. هنگام تغییر پوزیسیون به سمت بالا شست باید همراه با دست در امتداد دسته ویولن حرکت کند‌ و در بالاترین پوزیسیون باید در انحنای دسته قرار گیرد.

اگر شست خیلی کوتاه باشد باید بیشتر حرکت کند و در امتداد لبه‌ی صفحه‌ی ویولن باشد. این کار برای برخی ویولنیست ها قابل قبول نیست ولی یان‌کلویچ بیان می‌کند که برای برخی نوازندگان غیر‌قابل اجتناب است.

در تغییر پوزیسیون پایین‌رونده توافق کلی وجود دارد که شست باید مسیر را هدایت کند. فلش طرفدار این نظریه است و گالامیان هم با دقت خاصی آن را توضیح می‌دهد و یان‌کلویچ معتقد است که تغییر پوزیسیون همزمان با تمام انگشتان بسیار مخاطره آمیز است. شست باید قبل از همه انگشتان حرکت کند نه همزمان با آنها.

تغییر پوزیسیون چه بالارونده چه پایین‌رونده می‌تواند:
۱- روی یک انگشت و ۲- از یک انگشت به انگشت دیگر اجرا شود. در مورد دوم دو انگشت ممکن است تغییر پوزیسیون «نت های راهنما» (Guide notes) را انجام دهد: ۱) انگشت اصلی یا نت مبدأ ۲) انگشتی که بعد از تغییر پوزیسیون نت را خواهد نواخت (نت مقصد). هنگام تغییر پوزیسیون بین سیم‌های مختلف، سیمی که تغییر پوزیسیون اصلی را اجرا می‌کند به عنوان نت راهنما شناخته می‌شود. اگر با آخرین انگشت قبل از تغییر پوزیسیون اجرا شود تغییر پوزیسیون هم روی همان سیم اجرا خواهد شد. اگر با انگشت جدید بعد از تغییر پوزیسیون اجرا شود تغییر پوزیسیون روی سیم جدید اتفاق خواهد افتاد.

نکات مهم زیر را هنگام تغییر پوزیسیون بخاطر  داشته باشید:

• آخرین نت قبل از تغییر پوزیسیون بسیار مهم است. دونالد وایلرستین (Donald Weilerstein) می‌گوید قبل از تغییر پوزیسیون باید به نت اصلی توجه ویژه داشت.
• فشار انگشت روی سیم باید حین تغییر پوزیسیون کاهش یابد.طبق نظر دونیس (Dounis) انگشت تغییر پوزیسیون هیچ فشاری بر سیم وارد نمی کند همانند هارمونیک. یان‌کلویچ موافق است که فشار بیش از حد انگشت باعث شروع و پایان ناگهانی سُر خوردن می‌شود و می‌‌تواند دقت فرود انگشت را مختل کند.
• گالامیان توضیح می‌دهد که شکل یا چارچوب دست حداقل تا پوزیسیون ششم و هفتم باید ثابت بماند. با کوتاه شدن طول سیم چارچوب دست به تدریج کوچکتر می‌شود.