گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

زوبین مهتا، رهبر هندی ایرانی تبار

زوبین مهتا (Zubin Mehta) در خانواده ای ایرانی الاصل در بمبئی در ۲۹ آوریل ۱۹۳۶ به دنیا آمد. پدر وی مهلی مهتا، ویلونیست است، او موسس و رهبر ارکستر سمفونیک بمئی است و خودش اولین استاد زوبین بوده. در سن ۱۸ سالگی، بعد از تحصیلی کوتاه در رشته پزشکی در بمبئی، زوبین برای یادگیری موسیقی در سال ۱۹۵۴ به وین رفت و در آنجا به آکادمی موسیقی فور راه یافت.

زوبین برای راه یافتن به ارکستر آکادمی، نواختن ویولن دبل بیس (کنترباس) را آموخت و از هانس اسواروسکی (Hans Swarowsky) رهبری را فرا گرفت. در سال ۱۹۵۷ از آکادمی فارغ التحصیل شد و اولین کنسرت حرفه ای خود را به همراه ارکستر تنکنستلر در وین به عنوان رهبر میهمان به اجرا گذاشت. در سال ۱۹۶۱ زوبین مهتا اولین رهبر هندی بود که در لندن، در ارکستر ماژور بریتانیا رهبری را برعهده داشت!

در رقابت بین المللی رهبران که ارکستر رویال فیلارمونیک لیورپول آنرا در سال ۱۹۵۸ سازماندهی کرده بود، به عنوان بهترین رهبر برگزیده انتخاب شد و قرارداد یک ساله ای با ارکستر به عنوان کمک رهبر (آسیستان) امضا کرد. پس از پایان دوره یک ساله اش در آنجا، به ارکستر فیلارمونیک وین دعوت شد و دیگر موفقیت بزرگ و مهم خود را به عنوان رهبر میهمان، در این ارکستر به دست آورد. وی همچنین در جشنواره تنگلوود جایزه اول را کسب کرد.

با فرارسیدن سال ۱۹۶۱زوبین مهتا رهبری ارکستر فیلارمونیک برلین و ارکستر فیلارمونیک اسرائیل را نیز بر عهده داشت و تا به اکنون رابطه نزدیکی را با آن ارکسترها حفظ نموده است. پستهایش به عنوان رهبر میهمان در مونتریال و لس انجلس به حضور دائمی وی در این ارکسترها انجامید. او از سال ۱۹۶۱ تا ۶۷ کارگردان موسیقی ارکستر سمفونیک مونتریال و از سال ۱۹۶۲ تا ۱۹۷۸ کارگردان موسیقی ارکستر فیلارمونیک لس انجلس بود، بنابراین مهتا یکی از اولین رهبرانی بود که نام “دستگاه جت” را به او داده بودند! چراکه مهتا قادر است در یک دوره رهبری دو ارکستر بزرگ و یا حتی بیشتر را با پرواز از شهری به شهر دیگر انجام دهد.

فعالیت وی در ارکستر لس انجلس تنها در عرض یک سال توانست این ارکستر را به بهترین ارکستر ملی تبدیل کند و شایان ذکر است که مهتا در آن زمان کمتر از ۳۰ سال سن داشت! زوبین مهتا جوانترین رهبری بود که ارکستر بزرگ آمریکا تا آن زمان به خود دیده بود. زوبین مهتا هنرمند و انسانی پرانرژی و علاقمند، ستاره ای اصیل است، وی ضبطهای نابی را به همراه ارکسترهای بزرگ دنیا انجام داده است، از آلبومهای فوق العاده زوبین مهتا؛ ضبطهای وی به همراه ارکستر فیلارمونیک لندن است و همچنین در سال ۱۹۷۱ ضبط موسیقی متن فیلمی به همراه ارکستر فیلارمونیک لس انجلس از فرانک زاپا (Frank Zappa) به نام “۲۰۰ موتل” (۲۰۰ Motels) است.

در سال ۱۹۶۸ زوبین مهتا به عنوان مشاور موسیقی فیلارمونیک اسرائیل منسوب شد و کارگردان موسیقی این ارکستر در سال ۱۹۷۷ بود. در سال ۱۹۸۱ به عنوان کارگردان موسیقی فعالیت داشت و زندگی خود را از آن طریق تامین می کرد. زوبین مهتا در حدود بیش از دوهزار کنسرت را به همراه گروههای بزرگی رهبری کرده، همچنین سفرهای گسترده ای در هر پنج قاره جهان انجام داده است. در سال ۱۹۷۸ مهتا از پست خود در ارکستر لس انجلس استعفا داد و کارگردان موسیقی ارکستر فیلارمونیک نیویورک شد.

علاقه مهتا به سبک رومانتیسیزم و موسیقی سنتی، تاثیر مهمی بر آثار وی گذاشت و رابطه ای خوب و طولانی را با ارکستر نیویورک به وجود آورد. اگرچه در سال ۱۹۹۱ رابطه وی با منتقدین خدشه دار شد و روش مهتا را بیشتر به سبک هالیوودی نسبت دادند. دوره فعالیت وی در فیلارمونیک نیویورک ۱۳ سال به طول انجامید که در تاریخچه ارکستر لس انجلس، طولانی ترین مدت رهبری یک فرد است.



پرلمن (ویولون)، زوکرمن (آلتو)، دوپره (ویولنسل)،

مهتا (کنترباس)، بانبویم (پیانو)

اولین اجرایش به همراه متروپولیتن نیویورک در ۲۹ دسامبر ۱۹۶۵ بود. از آن زمان به بعد وی در

اپرای وین، خانه رویال اپرا، باغ کانوونت، لا اسکالا در میلان، خانه اپرای شیکاگو، خانه اپرای فلورانس و همانند دیگر رهبران بزرگ بین المللی در جشنواره سالزبورگ هنرآفرینی نمود. از سال ۱۹۸۵ به رهبری اپرا تئاتر فلورانس منسوب شد. بین سالهای ۱۹۹۸ و ۲۰۰۶ کارگردان موسیقی اپرای باورین بود (جایی که وی بیش از ۴۰۰ کنسرت را رهبری کرد!)

Audio File
ببینید قسمتی از رهبری زوبین مهتا را

از سال ۲۰۰۷ زوبین مهتا رئیس جشنواره مدیترانه در والنسیا، اسپانیا، می باشد. در سال ۱۹۹۰ از وی خواسته شد تا در اولین اجرای کنسرتهای سه تنور افسانه ای (Three Tenors legendary concerts) رهبری کند، مهتا زوبین با درخشیدن خود، ثابت کرد که بهترین انتخاب برای رهبری آن قطعه بوده که توسط پاواروتی، دومینگو و کراراس اجرا شد.

این کنسرت موفقیت عظیمی برای وی در برداشت و پخش بین المللی تلویزیونی آن و ضبط این اجرا فروش فراوانی در بر داشت. این اثر که از پدیده های دنیای موسیقی است بار دیگر در لس انجلس در سال ۱۹۹۴ اجرا شد و مهتا بار دیگر رهبری آن را بر عهده گرفت.

زوبین مهتا جوایز و افتخارات بیشماری دریافت نموده است. وی شهروند افتخاری فلورانس و تلاویو است و در سال ۱۹۹۷ عضو افتخاری اپرای وین شده است. در سال ۱۹۹۹ زوبین مهتا جایزه “موفقیت در صبر و صلح” را دریافت نمود. همچنین در سال ۱۹۹۹ همین جایزه از سازمان ملل نیز به وی اهدا شد. در سال ۲۰۰۱ رهبر افتخاری ارکستر فیلارمونیک وین شد و در سال ۲۰۰۱ و ۲۰۰۴ عنوان “رهبر افتخاری” از طرف این فیلارمونیک به وی داده شد، همچنین در سال ۲۰۰۶ فیلارمونیک لس انجلس و مرکز اپرا تئاتر فلورانس چنین جایزه ای را به وی اهدا کردند. در پایان رهبریش در اپرای باورین عنوان “رهبر افتخاری” به وی داده شد.

در سال ۲۰۰۸ زوبین مهتا از طرف خانواده امپراطوری ژاپن، مهمترین جایزه فرهنگی این کشور (Praemium Imperiale) به وی داده شد. در اکتبر ۲۰۰۶ زوبین مهتا، “حلقه لیبلانگه” اثر واگنر، “کاخ هنر ملکه سوفیا” را در والنسیا بازگشایی کرد.

لازم به ذکر است، زوبین مهتا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، ارکستر فیلارمونیک لوس آنجلس را در تهران رهبری کرده است و یک قطعه ایرانی (“رقص دایره” اثر حشمت سنجری) را به اجرا گذاشته است.


en.wikipedia.org

گفتگوی هارمونیک

گفتگوی هارمونیک

مجله آنلاین «گفتگوی هارمونیک» در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین وبلاگ تخصصی و مستقل موسیقی آغاز به کار کرد. وب سایت «گفتگوی هارمونیک»، امروز قدیمی ترین مجله آنلاین موسیقی فارسی محسوب می شود که به صورت روزانه به روزرسانی می شود.

دیدگاه ها ۲

  • مهتا درتهران ارکستر فیلارمونیک لوس آنجلس را رهبری نمود ـ خواهشمندم پس از مراجعه بدیکسیونر موزیک آگسفورد واحراز صحت موضو ع اشتباه را اصلاح فرمایئد ـ

بیشتر بحث شده است