به نظر می رسد آشکارترین وجه بحران تا کنون خود را در انفصال عمیق تفکر از واقعیت بالفعل و ناتوانی در برقراری پیوندی حقیقی و زاینده با بسترهای حضور تاریخی، نشان داده است. پس شاید لازم باشد که اندکی بیشتر به این موضوع بپردازیم. تفکر امری دلبخواهی (Arbitrary) نیست؛ بلکه بیش از هرچیز محصول انکشاف نیروهای تاریخی است. ظهور یک ایده، نظریه و یا جریان در هنر و اندیشه، بدون داشتن پشتوانه در واقعیت تاریخی، به نحوی اصیل امکان پذیر نمی شود. چنانکه، مثلاً هر تبیین علمی (در اینجا علوم طبیعی) خود مستلزم نوع خاصی از سازماندهی عناصر طبیعی نیز هست. اگر به جریان تکوین نظریات علوم جدید، مثلاً در عرصۀ فیزیک، با دقت کافی بنگریم می بینیم که هر نظریه از بسترهای متعین و خاص تاریخی خود که به عنوان عنصری ضروری، امکان ظهور نظریه را در ابعاد گوناگون فراهم می ساخته است، برخوردار بوده است. امری که بیش از هرچیز به ما یادآوری می کند که نظریه را نه به عنوان عنصری خودسامان و خودبسا بلکه به عنوان بخشی از یک جریان پیشروندۀ تاریخی می باید فهم کرد، که به همان اندازه که خود دارای بعد تاریخیت است، به همان اندازه نیز در پیشبرد جریان تاریخی در جهت افق های آینده اش، نقشی اساسی دارد.

با ظهور هرچه آشکارتر عالم جدید به عنوان مبدأ برخی از بنیادی ترین تغییرات در نحوۀ بودن انسان، به مرور اشکال گوناگونی از انسدادها در جریان هنر موسیقی ما نیز سربرآورد. مجموعۀ این انسدادها در تاریخ هنر و تفکر ما که شاید ریشه های آن را بتوان در ناکامی های ما در همگام شدن با جریان تاریخی ناشی از تکوین و گسترش عالم جدید یافت، به مرور سبب شکل گیری جریان های تاریخی ناهمسویی شد که اغلب آنها نیز در فهم مسائل کلی از دریچۀ نگاه دیگری – و اساساً از دریچه ای جز دریچۀ نگاه خود – ناتوان می نمودند.

اگر به تجربیات تاریخی جوامع بشری، خصوصاً هرآنجا که جریانی از شکوفایی و بالندگی ظهور یافته است، با دقتی کافی بنگریم، می بینیم که هیچ حرکت حقیقی و پرتداومی را در مسیر راستین هنر و دانش نمی توان یافت که از یک بستر غنی تفکر بی بهره و عاری بوده باشد. گذشتۀ تاریخی ما به عنوان ملتی کهن، خود سرشار از اینگونه تجربیات پرمایه است و تنها کافی است کمی هوشیارانه تر با آنها مواجه شویم…