گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

زیبایی شناسی هنرِ هوش مصنوعی (۱)

موضوع زیبایی شناسی هنر یکی از مهمترین مسائلی است که فلاسفه هنر قرن‌هاست به آن پرداخته‌اند و در عین حال کمترین اتفاق نظر در همین حوزه از فلسفه صورت گرفته است؛ چرا که استنباط از مفهوم زیبایی بسته به عواملی چون...

درباره «لگاتو» (۱)

لگاتو یا آرشه‌کشی آوازی یکی از انواع الگوهای آرشه‌کشی است که پیوستگی و روان بودن قطعه را نشان می‌دهد. هر گونه اختلالی در آن باعث ایجاد وقفه در قطعه شده و معنای جمله یا جملات مویسقی را عوض خواهد کرد. طی مقاله...

«قامت بلند استغنا»؛ تعظیمی به یک عمر فعالیت و شخصیت ارجمند عبدالوهاب شهیدی (۱)

عبدالوهاب شهیدی نود و دو ساله است، می‌توان هفتادمین سالگرد فعالیت هنری او را جشن گرفت و به وجود هنرمندی چنین پربار و سربلند در این زمانه بالید شهیدی خواننده نامدار و نوازنده چیره دست عود بعد از سالها اقامت در...

موسیقی کلاسیک ایرانی و برخی چشم‌اندازهای ممکنِ آینده (۱)

موسیقی ما چه خواهد شد؟ این پرسش از آینده بسیار تکرار شده است. هر چه به امروز نزدیک‌تر می‌شویم این پرسش یا مشابه‌هایش صدایی بلندتر می‌یابد. در گفت‌وشنود موسیقی‌دانان یا حتا فرهنگ‌دوستان ناموسیقی‌دان طنین این...

نقد کتاب «ما و موسیقی» (۱)

در تعریف جستار نوشته‌اند قالبی کوتاه با لحنی صریح و صمیمی است که نویسنده بی‌نیاز از ارجاعات دقیق، اندیشه و احساس در موضوع مورد نظرش را در آن به رشتۀ تحریر درمی‌آورد. در این نوع نوشتار، نویسنده لایه‌های زیرین و...

آیا می‌توان به روشی برای نامگذاری آکوردهایی با فواصل موسیقی ایرانی دست یافت؟ (۱)

نامگذاری و تعیین علامت اختصاری برای آکوردها در هر سبک موسیقی امری لازم و مورد استفاده است (به عنوان نمونه بنگرید به خوشقدمی 1400 که در آن نامگذاری و علامات اختصاری آکوردها در سبک جَز را بیان کرده است). با...

نقدی بر نقد محمدرضا لطفی؛ آفتاب آمد دلیلِ آفتاب… (۱)

در روزهای اخیر نقدی با قلم دوست فرهیخته جناب آقای محمد جمالی درباره یکی از نوشته های اینجانب در همین ژورنال به انتشار رسید با عنوان: نقدی بر نقد محمدرضا لطفی؛ آفتاب آمد دلیلِ آفتاب.... ضمن تشکر از ایشان برای...

ناصر چشم آذر؛ مردی که درک نشد (۱)

جمعه 14 اردیبهشت پس از اطلاع از درگذشت ناصر چشم‌آذر، رایانه را روشن کردم تا صدای ضبط‌شدۀ مصاحبۀ با او را گوش کنم. صدا را در قالب یک پروژه در نرم‌افزار مخصوصی ذخیره کرده بودم و به‌محض کلیک بر دکمۀ پخش صدا،...

فلوت دیوجه‌بیب

ارتباط گیاهخوار یا گوشتخوار بودنِ انسان به موسیقی (۵)

به‌طور کلی، این فرضیه نیز مطرح است که انسان، لاشخور بوده یا به‌طور دقیق‌تر، از لاشه‌ها تغذیه می‌کرده است. موسیقی بلند و پرطنین انسانی، جانوران شکارچی را از ادامۀ خوردن شکارشان منصرف می‌کرده است. به‌عبارت دیگر، انسان...

تحلیل انتقادی عنصر ریتم در شعر مولوی و بررسی مقایسه‌ای آن با شعر حافظ (۳)

درحقیقت وزن، حالتی از ریتم است که تناوب، ضربان‌ها و تکرارها در آن، در شفاف‌ترین شکل ممکن هستند. بنابراین درک و تحلیل ذهنی‌ ریتم در یک موسیقی با ریتم موزون، ساده‌تر، آسان‌تر و همه‌فهم‌تر است تا یک موسیقی با ریتمی بر اساس...

هوشمند عقیلی درگذشت!

 هوشمند عقیلی، خواننده و آهنگساز نامدار ایرانی، سوم مرداد ۱۳۱۶ در اصفهان به دنیا آمد. او در خانواده‌ای پرورش یافت که به موسیقی علاقه‌ ویژه‌ای داشتند. دوران دبیرستانش را در مدرسه‌ی ادب اصفهان ـ نخستین دبیرستان ایران ـ...

کاربرد دایره در ایجاد گام‌های ۱۲ قسمتی میکروتونال (۴)

همانطور که قبلا اشاره شد، هر کمان در دایره یک زاویه مرکزی به دست می دهد. مجموع زوایای مرکزی در دایره معادل 360 درجه است. از طرفی می‌توان فرض کرد که کل دایره معادل 1200 سنت است. به این ترتیب هر درجه معادل 3. 33 سنت و هر...

چالش‌های یادگیری ساز در بزرگسالی (۶)

برای تحلیل داده‌ها، از روش تحلیل مضمون (Thematic Analysis) استفاده شد. این روش از جمله رایج‌ترین روش‌های تحلیل کیفی است که به شناسایی، استخراج و سازمان‌دهی مضامین پنهان در داده‌ها می‌پردازد. فرآیند تحلیل مضمون در این...

ریشه و منشأ تاریخی کمانچه: از بوم‌زادگی تا تبادل فرهنگی (۳)

همان‌گونه که رباب در ایران، ترکیه، آسیای میانه و شمال هند مسیرهای متفاوتی را طی کرده و در هر منطقه به شکل ویژه‌ای درآمده، کمانچه در لرستان نیز محصول همین فرآیند بومی‌سازی محلّی است. این روند بر پایۀ سنّتی کهن از سازهای...

درباره سازِ چنگ (۳)

مراغی سازی به‌نام اکری را نیز همان چنگ دانسته، با این تفاوت که گوشی‌های این ساز از چوب بوده است. بعد از قرن نهم، به‌تدریج اطلاعات درباره ساختار چنگ و حضور آن در موسیقی ایران رو به کاهش گذارد. گرچه قراینی نشان می‌دهد که...

تحلیل انتقادی عنصر ریتم در شعر مولوی و بررسی مقایسه‌ای آن با شعر حافظ (۲)

به تعبیر دیگر گویی خودِ موسیقی است که در شعر مولوی حضور دارد و در شعر حافظ تصویری از موسیقی؛ تصویری نقش بسته در کلمات. به‌زعم نگارنده چنین برداشتی نیاز به تأمل و تدقیق دارد. اگر شعر مولوی پر موسیقی‌تر به‌نظر می‌‌رسد...

بیشتر بحث شده است